สวดอภิธรรม คืออะไร

สวดอภิธรรม เป็นพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา เนื่องในโอกาสบำเพ็ญบุญกุศลให้กับผู้ล่วงลับในงานศพ มักนิมนต์พระสงฆ์ จำนวน 4 รูป ไปสวด ณ วัด หรือ สถานที่ซึ่งได้ตั้งร่างของผู้เสียชีวิต แล้วสวดพระอภิธรรม เพื่อให้ญาติและครอบครัวได้อุทิศส่วนกุศล ซึ่งเวลาจัดพิธี มักจัดขึ้นในช่วงหัวค่ำ และ สามารถจัดได้ตั้งแต่ 3 – 7 วัน แล้วแต่ความสะดวกของเจ้าภาพ โดยเหตุที่เรียก “สวดอภิธรรม” นั่นก็เป็นเพราะหลักธรรมคำสอนที่พระสงฆ์นำมาเทศนาบางส่วน นำมาจาก  พระอภิธรรมปิฎก อันเป็น 1 ใน 3 ของพระธรรมวินัยหลัก ในพระพุทธศาสนานั่นเอง

ทำไมต้อง สวดอภิธรรม ？

เหตุที่ต้องนิมนต์พระสงฆ์มา สวดอภิธรรม ให้กับผู้ล่วงลับ หลังจากที่เสียชีวิตไปแล้ว นั่นก็เพื่อให้ครอบครัว ญาติพี่น้อง ตลอดจนคนที่รู้จัก ได้ร่วมบำเพ็ญบุญ อุทิศส่วนกุศลให้กับผู้ตายเป็นครั้งสุดท้าย จะได้ร่วมอนุโมทนาบุญและมีบุญมากพอสำหรับไปสู่สุขคติและไปยังภพภูมิที่ดี

นอกจากนี้ ก็ยังเป็นการให้ลูกหลานได้แสดงความกตัญญูกตเวทีต่อบุพการีด้วย เหมือนที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงพระอภิธรรมเพื่อโปรดพระมารดา ณ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ดังนั้น ในช่วงระหว่างพิธี ก็อาจเปิดโอกาสให้ลูกหลานที่เป็นผู้ชาย ได้ทำการบวชหน้าไฟ แล้วร่วมสวดอภิธรรม เพื่อบำเพ็ญบุญกุศลให้แก่พ่อแม่ด้วย

สิ่งที่ต้องเตรียมในการจัดสวดอภิธรรม

เมื่อเจ้าภาพนิมนต์พระสงฆ์มาสวดอภิธรรมแล้ว จะต้องเตรียมอุปกรณ์และสถานที่ให้พร้อมด้วย เพื่อให้เมื่อมาถึงแล้ว พระสงฆ์แต่ละรูปจะได้เริ่มทำการสวดอภิธรรมได้ทันที โดยสิ่งที่ต้องเตรียมก็คือ

1. อาสน์สงฆ์ สำหรับพระสงฆ์ จำนวน ๔ รูป นั่งสวด
2. ตู้พระธรรม พร้อมคัมภีร์พระอภิธรรม
3. เครื่องบูชาพระธรรม แจกันดอกไม้ ธูปเทียน สำหรับบูชาพระธรรม
4. พัดรอง ที่เกี่ยวกับงานอวมงคล จำนวน ๔ เล่ม
5. เครื่องไทยธรรมและผ้าสบง เพื่อถวายแด่พระสงฆ์ จำนวน 4 ชุด
6. ผ้าบังสุกุล สำหรับอุทิศส่วนกุศลไปให้ผู้ล่วงลับ
7. อาหารว่าง ขนมเบรค สำหรับแขกที่มาเคารพผู้ล่วงลับ

ขั้นตอนการจัดสวดอภิธรรม

1. กำหนดวันและเวลาที่จะจัดสวดอภิธรรม

กำหนดวันและเวลาที่จะจัดสวดอภิธรรมให้แน่ชัด พร้อมกับประกาศให้แก่สมาชิกในครอบครัว ญาติพี่น้อง และ คนที่รู้จักกับผู้ล่วงลับได้ทราบ พร้อมกับระบุถึงสถานที่จัดสวดให้แน่ชัดด้วย เพื่อให้หาได้ง่าย

2. เตรียมของสำหรับพิธีสวดอภิธรรม

ก่อนเริ่มสวดอภิธรรม เจ้าภาพจะต้องเตรียมเครื่องไทยธรรม และ ผ้าสบง เพื่อถวายแด่พระสงฆ์ จำนวน 4 ชุด  และ ผ้าบังสุกุล สำหรับอุทิศส่วนกุศลไปให้ผู้ล่วงลับ นอกจากนั้น เจ้าภาพอาจจะจัดเตรียมปัจจัยถวายพระสงฆ์ 4 รูป ตามแต่ศรัทธา และ ถ้ามีแขกที่มาเคารพผู้ล่วงลับจำนวนมาก ก็อาจเตรียมอาหารว่างและขนมเบรคไว้ด้วย

3. ให้แขกที่มาร่วมงาน กราบพระ และ เคารพศพ

เชิญแขกและผู้ร่วมงานพิธี กราบแท่นบูชาพระ หลังจากนั้น จึงจุดธูป 1 ดอก ให้แต่ละคน เพื่อเคารพศพ

4. เจ้าภาพเริ่มพิธีสวดอภิธรรม

ก่อนพระเริ่มสวดอภิธรรม ในเวลา 19:00  เจ้าภาพจุดธูปเทียน บูชาพระรัตนตรัย และ พระธรรม จากนั้น จุดเครื่องทองน้อยหน้าศพ

5. ศาสนพิธีกรอาราธนาศีล ทุกคนรับศีล

6. พระสงฆ์เริ่มสวดอภิธรรม

7. ถวายของจตุปัจจัย  และ กรวดน้ำ

เมื่อสวดเสร็จ 4 จบแล้ว เจ้าภาพถวายเครื่องไทยธรรมแด่พระสงฆ์ จากนั้น ทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้ผู้ล่วงลับด้วยผ้าบังสุกุล ถวายของจตุปัจจัยให้แก่พระสงฆ์ แล้วจึงกรวดน้ำให้แก่ผู้ล่วงลับ เป็นอันเสร็จพิธี

บทความที่น่าสนใจ

• งานฌาปนกิจ สำคัญอย่างไรตามหลักศาสนาพุทธ และมีขั้นตอนการจัดงานอย่างไร
• บวชหน้าไฟ สำคัญอย่างไร ส่งบุญไปถึงผู้ล่วงลับได้จริงหรือไม่
• ทำบุญ 100 วัน ทําบุญครบรอบวันเสียชีวิต มีขั้นตอนอย่างไร เตรียมอะไรบ้าง